সংখ্যা দুই প্ৰকাৰৰ: বদ্ধ সংখ্যা আৰু শুদ্ধ সংখ্যা
সংখ্যাই কোনো এটা বিশেষ বস্তু বুজালে তাক বদ্ধ সংখ্যা (Concrete number) বোলে। যেনে চাৰিটা কল, পাঁচটা আপেল ইত্যাদি।
যেতিয়া সংখ্যাৰ দ্বাৰা কোনো বিশেষ বস্তুৰ সংখ্যা বুজোৱা নহয় তেতিয়া তাক শুদ্ধ সংখ্যা (Abstract number) বোলে। যেনে- দুই, পাঁচ ইত্যাদি।
অংক (Digit):
সংখ্যাবোধক চিনক অংক বোলে। আদিতে হাতৰ আঙুলিৰে সংখ্যা গণনা কৰা হৈছিল বাবে সংখ্যাবোধক চিনবোৰক অংক বোলে। সংখ্যাবোধক চিনবোৰ হ'ল 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 আৰু 0.
I
V X
L
C
D M
I, X, C, M এই চিনবোৰ দুবাৰ বা তিনিবাৰ একেলগে লিখিলে সিহঁতে বুজোৱা সংখ্যাৰে দুগুণ বা তিনিগুণ সংখ্যা প্রকাশ কৰা হয়। এটা চিন একেলগে তিনিবাৰতকৈ বেছি লিখা নাযায়।
সংখ্যা চিহ্নবোৰৰ ওপৰত মাত্ৰা দিলে মান 1000 গুণ বৃদ্ধি পায়। অর্থাৎ V = 5000, X = 10,000 ইত্যাদি। এই পদ্ধতিত ‘০’ৰ ব্যৱহাৰ নাই। প্রথমে ভাৰতত হিন্দুৱে ৰ আৱিষ্কাৰ কৰে।
- 2, 0 , 4 ৰে লিখিব পৰা আটাইতকৈ সৰু আৰু আটাইতকৈ ডাঙৰ সংখ্যা কি?
2, 0 ,4 ৰে লিখিব পৰা আটাইতকৈ সৰু সংখ্যা 204 আৰু আটাইতকৈ ডাঙৰ সংখ্যা 420
1 ৰে আৰম্ভ আৰু 5 ৰে শেষ হোৱা 6 টা অংকযুক্ত আটাইতকৈ সৰু আৰু আটাইতকৈ ডাঙৰ সংখ্যা লিখা।
1 ৰে আৰম্ভ আৰু 5 ৰে শেষ হোৱা 6 টা অংকযুক্ত আটাইতকৈ সৰু সংখ্যাটো 100005 আৰু আটাইতকৈ ডাঙৰ সংখ্যাটো 199995
2, 3 আৰু 4 ৰে গঠন কৰিব পৰা তিনিটা অংক বিশিষ্ট সংখ্যাবোৰ লিখি উৰ্দ্ধক্ৰমত সজোৱা।
234, 243, 324, 342, 423, 432
5, 8, 7 আৰু 4 ৰে গঠন কৰিব পৰা চাৰিটা অংক বিশিষ্ট সংখ্যাবোৰ লিখি অধঃক্ৰমত সজোৱা।
875487458574854784758457
785478457584754874857458
587458475784574854875478
487548574785475845874578
ৰোমন পদ্ধতিত লিখা
50 = L
45 = XLV
92 = XCII
593 = DXCIII
45013 =XLVXIII
1857= MDCCCLVII
1979= MCMLXXIX
4000=(IV)
5000 = V
হিন্দু পদ্ধতিত লিখা
XC = 90
XL = 40
LX = 60
CCC = 300
MCM = 1900
XXVIII = 28
CCXXXIII = 233
DCCXLVI = 746
MCMXCIX = 1999
XLVI = 46
XIV = 14
LXXX = 80