।। সংস্কৃত ।। পঞ্চম মান ।। প্ৰশ্ন – উত্তৰ ।।
षष्ठः पाठः
अहो! विस्मरणशीलता
अभ्यासाः
१. अधोलिखितानां – सहायकपदानाम् उपयोगेन वाक्यानि रचयतु : –
उदा. – रामः, रावणः, युद्धम् ।
रामः रावणेन सह युद्धं कृतवान् ।
👉 ৰামে ৰাৱণৰ সৈতে যুদ্ধ কৰিছিল।
उत्तर –
१. सीता, रामः, वनम्
👉 सीता रामेण सह वनम् गता।
👉 সীতাই ৰামৰ সৈতে বনলৈ গৈছিল।
२. कृष्णः, राधा, नृत्यम्
👉 कृष्णः राधया सह नृत्यम् कृतवान्।
👉 কৃষ্ণই ৰাধাৰ সৈতে নৃত্য কৰিছিল।
३. भरतः, सिंह, क्रीडा
👉 भरतः सिंहेन सह क्रीडां कृतवान।
👉 ভৰতে সিংহৰ লগত ক্ৰীড়া কৰিছিল।
४. सुशीलः, मित्रम्, सम्भाषणम्
👉 सुशीलः मित्रेण सह सम्भाषणम् कृतवान।
👉 সুশীলে বন্ধুৰ লগত কথা পাতিছিল।
५. माता, भगिनी, मन्दिरम्
👉 माता भगिन्या सह मन्दिरं गता।
👉 মায়ে ভগ্নীৰ সৈতে মন্দিৰলৈ গৈছিল।
६. भ्राता, अनुजा, विद्यालयः
👉 भ्राता अनुजया सह विद्यालयं गतवान्।
👉 দাদাই ভন্টিৰ সৈতে বিদ্যালয়লৈ গৈছিল।
७. अजयः, फलम्, दुग्धम्
👉 अजयः फलेन सह दुग्धं पिबति।
👉 অজয়ে ফলৰ লগত গাখীৰ খায়।
८. युधिष्ठिरः, कुन्ती, वनम्
👉 युधिष्ठिरः कुन्त्या सह वनं गतः।
👉 যুধিষ্ঠিৰে কুন্তীৰ সৈতে বনলৈ গৈছিল।
२. उदाहरणानुसारं अधोलिखितशब्दैः वाक्यं लिखतु –
उदा – मनोजः मित्रेण सह मित्रगृहं गच्छति ।
মনোজে বন্ধুৰ সৈতে বন্ধুৰ ঘৰলৈ গৈছে।
उत्तर –
१. भगिनी – मातुलगृहम्
👉 मनोजः भगिन्या सह मातुलगृहं गच्छति।
👉 মনোজে ভগ্নীৰ সৈতে মামাৰ ঘৰলৈ যায়।
२. अग्रजः आश्रमः
👉 मनोजः अग्रजेन सह आश्रमं गच्छति।
👉 মনোজে ককায়েকৰ সৈতে আশ্ৰমলৈ যায়।
३. कर्मकरः – क्षेत्रम्
👉 मनोजः कर्मकरेण सह क्षेत्रं गच्छति।
👉 মনোজে শ্ৰমিকৰ সৈতে খেতি বা কামৰ স্থানলৈ যায়।
४. सेविका ग्रामः
👉 मनोजः सेविकया सह ग्रामं गच्छति।
👉 মনোজে সেৱিকাৰ সৈতে গাঁৱলৈ যায়।
५. आचार्या वाचनालयः
👉 मनोजः आचार्येण सह वाचनालयं गच्छति।
👉 মনোজে শিক্ষকজনৰ সৈতে পুথিভঁৰাললৈ যায়।
६. जननी विपणीः
👉 मनोजः जनन्या सह विपणिं गच्छति।
👉 মনোজে মাকৰ লগত বজাৰলৈ যায়।
३. कोष्ठकस्य आधारेण वाक्यानि रचयतुः –
| मीनः वाहनम् जनाः मानवः संस्कृतिः सैनिकाः | जलं इन्धनं सूर्यः धनं संस्कृतं पादरक्षां | विना | न | जीवति गच्छति जीवन्ति गच्छत्रि |
यथा – मीनः जलेन विना न जीवति।
१. वाहनं ……………..।
२. …………………।
३. …………………।
४. …………………।
५. …………………।
६. …………………।
७. …………………।
उत्तरः –
१. वाहनम् इन्धनेन विना न गच्छति ।
👉 যানবাহন ইন্ধন নোহোৱাকৈ নাযায়।
२. जनाः सूर्येण विना न जीवन्ति ।
👉 মানুহ সূৰ্য নোহোৱাকৈ জীয়াই নাথাকে।
३. मानवः धनेन विना न जीवति ।
👉 মানুহ ধন নোহোৱাকৈ জীয়াই নাথাকে।
४. संस्कृतिः संस्कृतेन विना न गच्छति ।
👉 সংস্কৃতি সংস্কৃত নোহোৱাকৈ আগবাঢ়িব নোৱাৰে।
५. सैनिकाः पादरक्षां विना न गच्छति।
👉 সৈন্যসকলে জোতা অবিহনে নায়ায়।
६. मीनः जलेन विना न जीवति।
👉 মাছ পানা অবিহনে জীয়াই লাথাকে।
७. संस्कृतिः संस्कृतेन विना न गच्छति ।
👉 সংস্কৃতিয়ে [ভাষা/জ্ঞান] সংস্কৃত নোহোৱাকৈ আগবাঢ়িব নোৱাৰে।
४. उदाहरणवाक्यानुसारं वाक्यानि रचयतुः –
१. अध्यक्षः – सभा
२. पुत्रः – गृहोऽध्यः
३. गृहिणी – गृहम्
४. लवणम् – पाकः
५. सभाषणम् – संस्कृतः
६. लज्जा – बालिका
७. दूरभाष – कार्यालयः
८. विद्या – पुरुषः
९. व्यवस्था – गृहम्
१०. तिलकम् – मुखम्
११. राष्ट्रभक्तः – देशः
१२. सेवाभावः – पौरः
उदा. १. अध्यक्षेण विना सभा न शोभते।
२. ………………………………. न शोभते।
३. ………………………………. न शोभते।
४. ………………………………. न शोभते।
५. ………………………………. न शोभते।
६. ………………………………. न शोभते।
७. ………………………………. न शोभते।
८. ………………………………. न शोभते।
९. ………………………………. न शोभते।
१०. ……………………………… न शोभते।
११. ……………………………… न शोभते।
१२. ……………………………… न शोभते।
उत्तरः –
१. अध्यक्षेण विना सभा न शोभते।
👉 সভাপতিৰ অবিহনে সভাই শোভা নাপায়।
२. पुत्रेण विना गृहस्थः न शोभते।
👉 পুত্ৰৰ অবিহনে গৃহস্থই শোভা নাপায়।
३. गृहिण्या विना गृहम् न शोभते।
👉 গৃহিণীৰ অবিহনে ঘৰে শোভা নাপায়।
४. लवणेन विना पाकः न शोभते।
👉 নিমখৰ অবিহনে খাদ্যই শোভা নাপায়।
५. सभाषणेन विना संस्कृतः न शोभते।
👉 বক্তৃতাৰ অবিহনে সংস্কৃত ভাষাই শোভা নাপায়।
६. लज्जया विना बालिका न शोभते।
👉 লাজ নথকা ছোৱালীয়ে শোভা নাপায়।
७. दूरभाषेण विना कार्यालयः न शोभते।
👉 টেলিফোন নথকা কাৰ্যালয়ে শোভা নাপায়।
८. विद्यया विना पुरुषः न शोभते।
👉 বিদ্যাহীন পুৰুষে শোভা নাপায়।
९. व्यवस्थया विना गृहम् न शोभते।
👉 ব্যৱস্থাৰ অবিহনে ঘৰে শোভা নাপায়।
१०. तिलकेण विना मुखम् न शोभते।
👉 তিলকৰ অবিহনে মুখে শোভা নাপায়।
११. राष्ट्रभक्तेन विना देशः न शोभते।
👉 ৰাষ্ট্ৰপ্ৰেমীৰ অবিহনে দেশে শোভা নাপায়।
१२. सेवाभावेन विना पौरः न शोभते।
👉 সেৱাভাৱ নথকা নাগৰিকে শোভা নাপায়।